1η διάλεξη εαρινού εξαμήνου του 1ου έτους του Π.Μ.Σ. «Θεωρητική και πρακτική φιλοσοφία» 2023-25 27 Μαρτίου 2024, 19.00 Εργαστήριο Ελληνικής και Λατινικής φιλοσοφικής γραμματείας «Λίνος Μπενάκης» Ομιλητής: Σταύρος Κουλουμέντας, επίκ. καθ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Τίτλος: Ο ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΘΕΩΝ: TO (ΠΡΟ)ΣΩΚΡΑΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Περίληψη. Σύμφωνα με τον Κικέρωνα στο δεύτερο βιβλίο τού De natura deorum, ο Κλεάνθης επιχείρησε να εξηγήσει την ανθρώπινη πίστη στην ύπαρξη θεών παραθέτοντας τέσσερις λόγους: (α) τη μαντική ως τέχνη που προβλέπει με ακρίβεια το μέλλον· (β) τον φόβο που προκαλούν τα βίαια ή παράξενα φυσικά φαινόμενα· (γ) την ευγνωμοσύνη των ανθρώπων για τα δώρα της φύσης· (δ) τη θαυμαστή τάξη του κόσμου, ιδιαίτερα των ουρανίων σωμάτων. Mε βάση τις σχετικές πηγές υποστηρίζω ότι ως προς το (β) και (γ) ο Κλεάνθης αναπαράγει ιδέες που ανάγονται στον Δημόκριτο, τον Πρόδικο και τον αμφιλεγόμενο συγγραφέα του αποσπάσματος της τραγωδίας Σίσυφος, οι οποίοι διατύπωσαν διάφορες θεωρίες για τη γένεση της θρησκείας, συχνά αμφισβητώντας την ύπαρξη θεών. Το (δ), από την άλλη, είναι μια ιδέα που προέρχεται από φιλοσόφους οι οποίοι προσπάθησαν να απαντήσουν στους παραπάνω στοχαστές και να αποδείξουν την ύπαρξη θεών δίνοντας έμφαση στην κοσμική οργάνωση, η οποία, πιστεύουν, μαρτυρεί την παρουσία ενός νοήμονος και αγαθού......
