Μουζάλα Μελίνα – Τμήμα Φιλοσοφίας

Μουζάλα Μελίνα
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
mmouzala@upatras.gr

Σπουδές

Απολυτήριο Λυκείου από το Α΄ Τοσίτσειο- Αρσάκειο Λύκειο Εκάλης. Βαθμός: Άριστα
Πτυχίο Κλασσικής Φιλολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας. Βαθμός: Λίαν καλώς.
Πτυχίο Φιλοσοφίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Τομέας Φιλοσοφίας. Βαθμός: Άριστα
Διδάκτωρ Φιλοσοφίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Τομέας Φιλοσοφίας. Βαθμός: Άριστα

Διδακτορική Διατριβή : Το πρόβλημα της κινήσεως και της μεταβολής εις την Φυσικήν ακρόασιν του Αριστοτέλους (1996-2002).

Δημοσιεύσεις

Βιβλία

Το πρόβλημα της κινήσεως και της μεταβολής στην Φυσικήν ακρόασιν του Αριστοτέλους, Διδακτορική Διατριβή. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλοσοφίας, Εκπαίδευσης και Ψυχολογίας, Τομέας Φιλοσοφίας, Αθήνα 2003, σελ. 544.
Oυσία και Ορισμός. Η Προβληματική της ενότητος εις τα οικεία κεφάλαια των Μετά τα φυσικά του Αριστοτέλους, Αθήνα 2007: Εκδόσεις Αρμός, σελ.215.
Περί του καθ’ετερότητα μη όντος στον Σοφιστή του Πλάτωνος, Αθήνα 2007: Εκδόσεις Αρμός, σελ. 118.
Ζητήματα Γνωσιολογίας, Οντολογίας και Μεταφυσικής στην φιλοσοφία του Αριστοτέλους, Υπό το φως αρχαίων και βυζαντινών υπομνημάτων, Αθήνα 2013:Εκδόσεις Gutenberg, σελ. 395.
Επιμέλεια συλλογικών τόμων
Mουζάλα Μ.Γ. (επιμ.), Θέματα Οντολογίας-Μεταφυσικής, Φιλοσοφίας των Μαθηματικών και Λογικής. Συλλογικός τόμος in memoriam Δημ. Μούκανου, Αθήνα 2018: Εκδ. Gutenberg, σσ. 316.
Mουζάλα Μ.Γ. (επιμ.), Αυτογνωσία και Επιμέλεια Ψυχής/Εαυτού: Αρχαία· Ελληνιστική· Νεοπλατωνική· Βυζαντινή· Νεοελληνική Φιλοσοφία, Aθήνα 2020: Εκδ. Παπαζήσης, σσ. 314.
Μουζάλα, Μελίνα Γ. (επιμ.) (2023), «Αρχαία Φιλοσοφικά Θέματα στην Πατερική και Βυζαντινή Φιλοσοφία», Αθήνα: Εκδ. Παπαζήσης, (ISBN: 978-960-02-4004-7), σσ. 511.
Mouzala, Melina G. (ed.) (2023), Ancient Greek Dialectic and its Reception, Series: Topics in Ancient Philosophy/Themen der antiken Philosophie, vol. 10, Berlin/Boston: De Gruyter, ISBN 978-3-11-074406-4 (pp. 525).
Mouzala, Melina G. (ed.) (2024), Cognition in Ancient Greek Philosophy and its Reception: Interdisciplinary Approaches, Academia Philosophical Studies 86, Baden-Baden: Academia, ISBN 978-3-98572-174-0 (pp. 375).
Mouzala, Melina G. (ed.) (forthcoming in 2025), Nature and Human Nature in Ancient Greek Philosophy and its Reception, Series: Publications of the Netherlands Institute at Athens, Sidestone Press.

Άρθρα-Κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους

«Το πρόβλημα της σχέσεως του ορισμού προς την ουσίαν στα κεφάλαια Ζ10-Ζ12 των Μετά τα φυσικά του Αριστοτέλους», Skepsis, Τόμος XIII-XIV, Αθήνα-Ολυμπία 2002-2003, 171-180.
“Antisthenes the Cynic: Theses in his Logik, Ontology and Knowledge Theory”, Journal of Classical Studies ( Zbornik za klasicne studije MS), Volume 11, 2009, 47-54.
“Names and Falsity in Plato’s Cratylus”, Journal of Classical Studies ( Zbornik za klasicne studije MS),Volume 13, 2011, 51-77.
“The Cognitive Value of Ousia as absolute Reality in Plato: Epistemological ramifications of Platonic Ontology” , Παρνασσός, ΤόμοςΝΓ΄, 2011, 221-230.
“Aristotle’s Method of Understanding the First Principles of Natural Things in the Physics I.1” , Peitho- Examina Antiqua– ,1(3), 2012, 31-50.
“On the Cratylean Argumentation in Support of the Correctness of Names in Plato’s Cratylus”, Journal of Classical Studies ( Zbornik za klasicne studije MS), Volume 14, 2012, 73-86.
«Η οντολογική κλίμακα του Αγαθού στο ΣΤ΄βιβλίο της πλατωνικής Πολιτείας: μία προσέγγισις με αφετηρία την πρόκλεια ανάγνωση», Φιλοσοφείν, 10, 2014, 265-282.
“Olympiodorus and Damascius on the Philosopher’s Practice of Dying in Plato’s Phaedo” , Peitho- Examina Antiqua– ,1(5), 2014, 177-198.
«Κίνησις, Νους και Ζωή στην αριστοτελική οντολογική Θεολογία του Λ΄ Βιβλίου των Μετά τα φυσικά», (Kinēsis, Nous and Zōē in the Aristotelian Ontological Theology of Book Lambda of the Metaphysics) Philosophein 11, 2015, 195-219.
“Syrianus on the Platonic Tradition of the Separate Existence of Numbers”, Peitho- Examina Antiqua– ,1(6), 2015, 167-195.
«Διαλεκτική και Θεολογία στον Πλάτωνα. Η λογική θεμελίωσις της σωκρατικής ηθικής θεολογίας στον Ευθύφρονα», συμμετοχή στον τιμητικό τόμο για τον Καθ. Αυ. Μπαγιώνα, στο Χ. Τερέζης (επιμ.) Τόκος εν καλώ, Αθήνα 2016, 131-154.
«Διαλεκτική, Δραματουργία και Αυτογνωσία στον Χαρμίδη του Πλάτωνος-Dialectic, Drama and Self-knowledge in Plato’s Charmides”, Studia Gilsoniana 5:1(January- March 2016), 179-194.
“Aristotle’s Criticism of the Platonic Forms as Causes in De Generatione et Corruptione II.9. A Reading Based on Philoponus’ Exegesis”, Peitho- Examina Antiqua– ,1(7), 2016, 123-144.
“Aristotle’s Criticism of the Platonic Idea of the Good in the Nicomachean Ethics A6”, (Συμμετοχή στο Παγκόσμιο Συνέδριο για τα 2400 χρόνια του Αριστοτέλη “The Philosophy of Aristotle”. Athens, July 2016), Peitho- Examina Antiqua– ,1(8), 2017, 309-341.
«Αριστοτέλης, Θέων ο Σμυρναίος, Συριανός: μαθηματικοί (ή μοναδικοί) και ειδητικοί αριθμοί» στο Mουζάλα Μ.Γ. (επιμ.), Θέματα Οντολογίας-Μεταφυσικής, Φιλοσοφίας των Μαθηματικών και Λογικής. Συλλογικός τόμος in memoriam Δημ. Μούκανου, Αθήνα 2018: Εκδ. Gutenberg, 235-279.
“Logos as weaving together or communion of indications about ousia in Plato’s Sophist”, Platonic Investigations 10, Νο. 1, 2019, 35-75.
“Simplicius on the principal meaning of phusis in Aristotle’s Physics II. 1-3”, Analogia, 07, 2019, pp. 43-82.
«Έρως, Αυτογνωσία, Τέχνη και Τεχνική στον πλατωνικό Μείζονα Αλκιβιάδη», στο Μουζάλα Μ.Γ., Αυτογνωσία και Επιμέλεια Ψυχής/Εαυτού: Αρχαία· Ελληνιστική· Νεοπλατωνική· Βυζαντινή ·Νεοελληνική Φιλοσοφία, Aθήνα 2020: Εκδ. Παπαζήσης, 95-145.
«Αρχαία Διαλεκτική, Ίασις και Αυτογνωσία: Αρχαία Ψυχοθεραπεία;», Φιλοσοφείν, 24, 2021, σσ. 251-282.
“Forms as paradigms in Plato’s Parmenides 132c-d: Proclus’ response to Aristotle’s and Alexander of Aphrodisias’ attacks on the Forms considered as patterns”στο Luc Brisson, Arnaud Macé, Olivier Renaut [Eds.] (2022), Plato’s Parmenides, Selected Papers of the Twelfth Symposium Platonicum, International Plato Studies 41 (Published under the auspices of the International Plato Society), Baden-Baden: Academia Verlag/Nomos Verlagsgesellschaft, 501-508.
“Proclus on the Forms as Paradigms in Plato’s Parmenides: The Neoplatonic Response to Aristotle and Alexander of Aphrodisias’ Criticisms”, Journal of Ancient Philosophy 2022, vol. 16, issue 1, DOI: http://dx.doi.org/10.11606/issn.1981-9471.v16i1, pp. 115-163.
Πρόλογος της Επιμελήτριας, στο Μουζάλα, Μελίνα Γ. (επιμ.) (2022), Αρχαία Φιλοσοφικά Θέματα στην Πατερική και Βυζαντινή Φιλοσοφία, Αθήνα: Εκδ. Παπαζήσης (ISBN: 978-960-02-4004-7), σσ. 11-30.
«Η Υπεράσπισις του Πλατωνικού Περὶ Εἰδῶν λόγου έναντι της Αριστοτελικής Κριτικής στο Περὶ ὧν Ἀριστοτέλης πρὸς Πλάτωνα διαφέρεται του Γεωργίου Γεμιστού ή Πλήθωνος», στο Μουζάλα, Μελίνα Γ. (επιμ.) (2022), Αρχαία Φιλοσοφικά Θέματα στην Πατερική και Βυζαντινή Φιλοσοφία, Αθήνα: Εκδ. Παπαζήσης, σσ. 425-482.
“Introduction”, In: Mouzala, Melina G. (ed.), Ancient Greek Dialectic and its Reception, Berlin: De Gruyter 2023, pp. 1-34.
“Pursuing Self-Knowledge in Plato’s Sophist: The Communion of the Sophistic and Socratic Dialectic in the Sixth definition of the Sophist. A reading based on Proclus’ Interpretation of Dialectic in the Sophist”. In: Mouzala, Melina G. (ed.), Ancient Greek Dialectic and its Reception, Berlin: De Gruyter 2023, pp. 157-188.
Nikoleta Samaridi, Evangelos C. Papakitsos, Michail Papoutsidakis, Melina Mouzala, Nikitas N. Karanikolas, “Developing a Logistics Ontology for Natural Language Processing”, WSEAS TRANSACTIONS on INFORMATION SCIENCE and APPLICATIONS, pp. 385-397.DOI: 10.37394/23209.2024.21.36
“Soul as Principle in Plato’s Charmides: A Reading of Plato’s Anthropological Ontology Based on Hermias Alexandrinus on Plato’s Phaedrus”, Philosophies 2024, 9, 77. https://doi.org/10.3390/philosophies9030077. In Steiris, G. and Vasilakis, D. (eds), Ancient and Medieval Theories of Soul, pp. 1-20.
“Introduction”, In: Mouzala, Melina G. (ed.) (2024), Cognition in Ancient Greek Philosophy and its Reception: Interdisciplinary Approaches, Academia Philosophical Studies 86, Baden-Baden: Academia, pp. 9-32.
“Amathia, Elenchus and the Divided Soul in Plato’s Sophist (226b-230e)”, In: Mouzala, Melina G. (ed.) (2024), Cognition in Ancient Greek Philosophy and its Reception: Interdisciplinary Approaches, Academia Philosophical Studies 86, Baden-Baden: Academia, pp. 107-145.
“Introduction”, In: Mouzala, Melina G. (ed.) (forthcoming in 2025), Nature and Human Nature in Ancient Greek Philosophy and its Reception, Series: Publications of the Netherlands Institute at Athens, Sidestone Press.
“Nature and Soul as Principles of Motion and Change: Simplicius, Alexander of Aphrodisias, and Philoponus on Aristotle’s Physics II. 1-3”. In: Mouzala, Melina G. (ed.) (forthcoming in 2025), Nature and Human Nature in Ancient Greek Philosophy and its Reception, Series: Publications of the Netherlands Institute at Athens, Sidestone Press.
“O Αριστοτέλης, ο Πρόκλος και ο Ευστράτιος Νικαίας για την πλατωνική ἀνυπόθετον ἀρχήν: Οντολογικές και γνωσιολογικές προσεγγίσεις της πλατωνικής Ιδέας του Αγαθού”, Diadromē, International Journal of interdisciplinary theological, philosophical and anthropological dialogue, 2025, Issue 2.

BIBΛIA ΚΑΙ ΑΡΘΡΑ ΥΠΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΙΝ

Πλάτωνος Κρατύλος ή περί ορθότητος ονομάτων, λογικός : Γλώσσα και Πραγματικότητα (βιβλίο)
Επιστήμη και Αυτογνωσία στον Χαρμίδη του Πλάτωνος: Η Επωδή της Σωκρατικής Διαλεκτικής (βιβλίο, εκδ. Gutenberg).
«Η Πυθαγόρεια σύλληψη των αριθμών ως αρχών και στοιχείων στον Αριστοτέλη και τους αρχαίους υπομνηματιστές του» (άρθρο).
“Protagoras’ man-measure principle and its Parmenidean and Heraclitean philosophical premises”, ανακοίνωση στο “IV International Conference of Greek Philosophy”, Iberian Society of Greek Philosophy.
“Simplicius on nature as ἀρχή and αἰτία in Aristotle’s Physics II.1-3” (ανακοίνωση στα Συνέδρια Aristotle across Boundaries, Verbania, June 2023, Aristotle across Boundaries, Verbania, June 2024, XXV World Congress of Philosophy Rome 2024, Aristotle among the Neoplatonists ISNS 2025)
“Ioannes Philoponus and Theodore Metochites on the Soul as Cause and Principle in Aristotle’ s De anima II. 4” (Ανακοίνωση στο 22th annual conference of the ISNS, 2025)
“Protagoras’ Gnoseology and Ontology in Relation to Heraclitus” (Plato’s Theaetetus, 151e-152e)” (Aνακοίνωση στο XIV Symposium Platonicum of the IPS)

Ερευνητικά ενδιαφέροντα

Αρχαία Φιλοσοφία, Πλατωνική και Αριστοτελική παράδοση στην Ύστερη Αρχαιότητα και στο Βυζάντιο, Υπομνηματιστική παράδοση στην Ύστερη Αρχαιότητα και στο Βυζάντιο.

Περιοχές-Θεματικά πεδία: Οντολογία- Μεταφυσική- Θεολογία, Γνωσιολογία, Ψυχολογία, Λογική, Φιλοσοφία της Γλώσσας, Φιλοσοφία των Μαθηματικών.

Περίοδοι-Φιλόσοφοι-Σχολές: Σωκρατικές σχολές , Σοφιστική, Πλάτων, Αριστοτέλης, αρχαίοι και νεοπλατωνικοί υπομνηματιστές, Περιπατητικοί, Νεοπυθαγόρειοι, Μέσος Πλατωνισμός, Ύστεροι Νεοπλατωνικοί. Συγκεκριμένα ζητήματα Προσωκρατικής Φιλοσοφίας (Οντολογία, Θεολογία, Φιλοσοφία της Γλώσσας, Φιλοσοφία των Μαθηματικών).

Φιλοσοφία και Θεολογία

Φιλοσοφία και Θρησκεία

Φιλοσοφία και Ψυχολογία

Φιλοσοφία και Νευροεπιστήμες

Φιλοσοφία των Μαθηματικών στην Αρχαιότητα

Διδασκόμενα μαθήματα

Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών

Πλάτων: Θεωρία των Ιδεών στους μεταβατικούς και στους διαλόγους της μεσαίας περιόδoυ, Σωκρατικοί διάλογοι
Αριστοτέλης: Φυσική ακρόασις, Μετά τα φυσικά, Ηθικά Νικομάχεια
Προσωκρατική φιλοσοφία: Η φιλοσοφία των Πυθαγορείων στην αριστοτελική και νεοπλατωνική παράδοση, Ξενοφάνης, Εμπεδοκλής, Αναξαγόρας
Αρχαίοι και βυζαντινοί υπομνηματιστές του Αριστοτέλη
Περιπατητικοί: Αλέξανδρος Αφροδισιεύς, Θεμίστιος
Νεοπλατωνική φιλοσοφία: Σιμπλίκιος, Φιλόπονος, Πρόκλος, Συριανός, Αμμώνιος, Ασκληπιός, Ολυμπιόδωρος, Δαμάσκιος
Βυζαντινοί: Μιχαήλ Εφέσιος, Σοφονίας, Ευστράτιος, Ηλιόδωρος, Θεόδωρος Μετοχίτης, Πλήθων (Γεώργιος Γεμιστός)

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών

Ανάλυση Αρχαίων και Βυζαντινών Σχολιαστών του Αριστοτέλους (στα έργα: Κατηγορίαι, Φυσική ακρόασις, Μετά τα φυσικά, Περί ψυχής, Ηθικά Νικομάχεια)

Κατεύθυνση «Ηθική και Πολιτική Φιλοσοφία»:

Η Τελεολογία και το Αγαθό στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη: Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλους, Πλάτωνος Πολιτεία, Σχόλια του Πρόκλου στην Πολιτεία του Πλάτωνος

Ο Αριστοτέλης και ο Πρόκλος για την Πλατωνική Ιδέα του Αγαθού

Mεταφυσική και Προτρεπτική: Προσωκρατικοί, Κλασσική και Ύστερη Αρχαιότητα

Κατεύθυνση «Γνωσιοθεωρία -Μεταφυσική»:

Πλάτων, Σοφιστής

Κοσμολογία και Μεταφυσική στους Προσωκρατικούς και στον Αριστοτέλη

Μεταφυσική ΙΙ: Αρχαία και Αιτίαι: Πλάτων, Αριστοτέλης, Ύστερη Αρχαιότητα

Mεταφυσική και Προτρεπτική: Προσωκρατικοί, Κλασσική και Ύστερη Αρχαιότητα