ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΚΕΙΜΕΝΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ 20ου ΑΙΩΝΑ /ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Θ. ΤΑΣΣΗΣ
Ι. Περιγραφή του µαθήµατος Κείµενα Φιλοσοφίας 20ου αιώνα.
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης υπήρξε ένας από τους σηµαντικότερους και πιο ρηξικέλευθους στοχαστές του δεύτερου µισού του εικοστού αιώνα. Στο µάθηµα θα µελετήσουµε κείµενα του Καστοριάδη από διαφορετικές δεκαετίες τα οποία πραγµατεύονται ζητήµατα οντολογίας, ψυχανάλυσης, σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας, αλλά και αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Με βάση αυτά τα κείµενα θα αναλυθούν οι θεµελιώδεις έννοιες της καστοριαδικής σκέψης, οι θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί γύρω από αυτές, αλλά και οι ιστορικές καταβολές τους. Ειδικότερα, θα εξεταστούν οι έννοιες της αυτονοµίας, του φαντασιακού και του µάγµατος, η φύση και τα κίνητρα της πολιτικής πράξης, όπως επίσης η σχέση διαύγασης και αυτοδηµιουργίας του υποκειµένου. Οι παραπάνω έννοιες θα συζητηθούν ως προς την εφαρµογή τους σε σύγχρονα κοινωνικά ζητήµατα µε έµφαση την αυτονοµία και την σχέση φιλοσοφίας, πολιτικής και ψυχανάλυσης. Στόχος είναι να κατανοήσουµε τις κεντρικές υποθέσεις, τα ερωτήµατα, τα επιχειρήµατα και τις προτεινόµενες απαντήσεις του Καστοριάδη, όπως επίσης η αποτίµηση αυτών στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του 20ου αιώνα. Απώτερος σκοπός του µαθήµατος είναι η ενίσχυση των ικανοτήτων στην ερµηνεία, σύνθεση και κριτική σύνθετων κειµένων, αλλά και στην παρουσίαση µε συγκροτηµένο και εµπεριστατωµένο τρόπο φιλοσοφικών θέσεων και επιχειρηµάτων.
ΙΙ. Αξιολόγηση των φοιτητών.
1. Μια εργασία έκτασης 10 έως 15 σελίδων (Γραµµατοσειρά: Times New Roman, Μέγεθος: 12, Διάστηλο: 1,5) η οποία θα αντιστοιχεί στο 75% της τελικής βαθµολογίας: Οι φοιτητές πρέπει να προτείνουν ένα θέµα της επιλογής τους µέχρι τις 16.4.2018 και να παραδώσουν τις εργασίες τους το αργότερα δυο εβδοµάδες µετά την λήξη των µαθηµάτων του εαρινού εξαµήνου. Εκπρόθεσµες εργασίες δεν θα γίνονται δεκτές. Προτείνεται να συναντηθούν µε τον διδάσκοντα ώστε να συζητηθεί η πρόοδος στην συγγραφή της εργασίας και να εντοπιστούν ενδεχόµενες ατέλειες και αδυναµίες όπως επίσης να στείλουν µια περίληψη της εργασίας έκτασης µιας σελίδας.
2. Η συµµετοχή των φοιτητών αντιστοιχεί στο 25% της τελικής βαθµολογίας: Οι φοιτητές βαθµολογούνται µε βάση την συµµετοχή τους στο µάθηµα η οποία δεν περιλαµβάνει µόνο την εµπεριστατωµένη διατύπωση των δικών τους ερωτηµάτων και θέσεων, αλλά και την ενεργητική ακρόαση των υπολοίπων φοιτητών.
3. Οι φοιτητές που θα υποβάλλουν µαζί µε την εργασία τους περιλήψεις για όλες τις συναντήσεις έκτασης η καθεµία µισή έως µια σελίδα, δηλαδή, συνολικά πέντε έως δέκα σελίδες
(Γραµµατοσειρά: Times New Roman, Μέγεθος: 12, Διάστηλο: 1,5) θα λάβουν bonus µια µονάδα επιπλέον στον τελικό τους βαθµό.
ΙΙΙ. Χρονοδιάγραµµα του µαθήµατος.
1η εβδοµάδα: Ποιος είναι ο Κορνήλιος Καστοριάδης;
2η, 3η και 4η εβδοµάδα: Περίοδος Σοσιαλισµός ή Βαρβαρότητα: Καστοριάδης και
µαρξισµός.
Βιβλιογραφία: Γιατί δεν είµαι πια µαρξιστής στο Κορνήλιος Καστοριάδης, Ακυβέρνητη Κοινωνία, Εκδόσεις Ευρασία, 2010, σ. 39-87.
5η, 6η και 7η εβδοµάδα: Το ζήτηµα του ανθρώπινου υποκειµένου: Καστοριάδης και ψυχανάλυση.
Βιβλιογραφία: 1) Η ψυχανάλυση και το πρόταγµα της αυτονοµίας στο Κορνήλιος Καστοριάδης, Οι οµιλίες στην Ελλάδα, Εκδόσεις Ύψιλον, 1990, σ. 77- 97 και 2) Η συµβολή της ψυχανάλυσης στην κατανόηση της γένεσης της κοινωνίας στο Κορνήλιος Καστοριάδης, Ανθρωπολογία, πολιτική, φιλοσοφία, Εκδόσεις Ύψιλον, 1993, σ. 33- 58.
8η, 9η και 10η εβδοµάδα: Οντική δηµιουργία και αυτοθέσµιση της κοινωνίας: Καστοριαδική οντολογία.
Βιβλιογραφία: Η λογική των µαγµάτων και το ζήτηµα της αυτονοµίας στο Κορνήλιος Καστοριάδης, Χώροι του ανθρώπου, Εκδόσεις Ύψιλον, 1995, σ. 299- 336.
11η, 12η και 13η εβδοµάδα: Διαυγάζοντας το πρόταγµα της αυτονοµίας: Καστοριάδης και αρχαία Ελλάδα.
Βιβλιογραφία: Η ελληνική πόλις και η δηµιουργία της δηµοκρατίας στο Κορνήλιος Καστοριάδης, Χώροι του ανθρώπου, Εκδόσεις Ύψιλον, 1995, σ. 159- 209.
ΙV. Βιβλιογραφία
Κορνήλιος Καστοριάδης, Οι οµιλίες στην Ελλάδα, Εκδόσεις Ύψιλον, 1990.
Κορνήλιος Καστοριάδης, Ανθρωπολογία, πολιτική, φιλοσοφία, Εκδόσεις Ύψιλον, 1993.
Κορνήλιος Καστοριάδης, Χώροι του ανθρώπου, Εκδόσεις Ύψιλον, 1995.
Κορνήλιος Καστοριάδης, Ακυβέρνητη Κοινωνία, Εκδόσεις Ευρασία, 2010.
Θεοφάνης Τάσης, Καστοριάδης: Μια φιλοσοφία της αυτονοµίας, Εκδόσεις Ευρασία, 2007. François Dosse, Καστοριάδης: Μια ζωή, Εκδόσεις Πόλις, 2015.
Θεοφάνης Τάσης
Ηλεκτρονική διεύθυνση: theofanistasis@gmail.com
